Nesta páxina incluimos exercicios prácticos sobre xéneros e estilos.
As categorías son as seguintes:
1 Exercicios de estilo: Tomaremos unha secuencia banal e montámola en diferentes estilos
2 Prácticas de xéneros: story spine
3 Prácticas de xéneros: impro
4 Prácticas de xéneros: outras
...
O obxectivo destas prácticas é "aprender teoría facendo": apreixar os trazos esenciais dos xéneros.
O obxectivo non é que o alumno adquira a práctica do xénero: obviamente é imposible adquirir a práctica da danza moderna, por exemplo, cun exercicio de 15 minutos. Son necesarios anos de adestramento, obradoiro e visionado de material. O mesmo podemos dicir de calquera outro xénero.
(Baseado no comic "Exercicios de estilo")
Tomaremos unha secuencia banal e montámola en diferentes estilos.
A secuencia é a seguinte
Unha persoa está lendo nunha habitación
Érguese
Vai á cociña
A súa parella pregúntalle: "Que hora é?"
A persoa dille: "A unha e dez".
A súa parella responde: "Grazas"
Abre o frigorifico e queda mirando para el
Decátase de que esqueceu o que ia buscar ("Que raio viña buscar eu")
No padrón, modelo ou matriz trátase de facer unha dramatización con encarnación e o máis neutro posible
Monólogo teatral:
Estaba eu a ler, cando me levantei para coller algo no frigorífico, entón...
Soliloquio:
Reconstruindo mentalmente as accións para ver se damos lembrado o que iamos buscar no frigorífico. "Imos ver: eu estaba aqui lendo, e de súpeto ocorreuseme levantarme..."
Stand up comedy:
(cun micro na man)
"É que os humanos somos bichos olvidadizos! O outro día, por exemplo estaba eu lendo, xa saben apañando material de aqui e de alá, porque os chistes - sorpresa!- non son todos orixinais..."
Narración oral:
(Conto marabilloso)
Había unha vez un mago que estaba a ler no seu Grimorio de Salomón, cando decidiu tomar un respiro e sair ao bosque a apañar setas e froitos silvestres..."
Poesía oral:
Rap, chansonnier (ao xeito de Sabina, de Estopa, de Les Luthiers...), slam beat poetry, recitado, regueifa...
Zarzuela:
Tipos populares, fala castiza (pode ser rexional ou madrileña), en castelán. Mestura de parte falada e parte cantada.
Ópera:
Todo cantado, coros, danza, aparato escenográfico.
En italiano se é un melodrama de amores imposibles, ou
En alemán se é unha trama wagneriana de deuses.
Teatro Musical:
Arrancan a cantar e bailar sen motivo aparente.
Sería moi acaído un dream ballet na parte de "Que raio viña buscar eu"
Cabaret:
Sentados a escarranchapernas en cadeiras do revés, sen 4º parede, movementos de pelve.
Clown:
Todo é novo
Bufón:
(Contra o sagrado)
Está a ler lectura non sagrada ou políticamente incorrecta, tira polo chan e guarrea a comida ...
Circo
Obxectos
Puntos de vista:
do frigorífico, do libro... O libro di: "estou canso, deixame descansar un pouco". O frigorifico: "Que estás a buscar, mona?"...
Peep show:
Co espectador ghichando desde unha xanela, ou desde a porta entreaberta. Se cadra gravandoo co móbil.
Sombras humanas
So co son: palabras e efectos de son
O secundario pasa a ser protagonista
Commedia dell árte:
"no he encontrado nada para comer!": la recerca del cibo
Teatro político:
(Todo é unha alegoría)
O frigorífico simboliza o capitalismo, o reloxo é o reloxo da historia, etc.
Teatro medieval:
(Todo é unha alegoría)
da Fin do Mundo, do ben e do mal, etc.
Teatro didáctico: campaña de concienciación sobre os preservativos, dinamización lingüistica, animación á lectura, etc.
Product placement:
co patrocinio de editorial Galaxia, ikea, Zanussi, casio, terapia de regresión de hipnose para recordar quu ia facer no frigorífico...
Accións físicas:
(o que eu chamo facer circo)
xogando co mecheiro, mirando a wisconsin...
comedia vs. drama: (primeiro en modo sit-com e despois como dramedia)
As accións teñen que ser exactamente as mesmas, so cambia o ánimo dos personaxes e o ritmo.
con apartes
intenso
(o que eu chamo un marlonbrando)
Melodrama sobreactuado:
Ao xeito Almodovar, telenovela, Jane Austen, etc.
Sainete:
(similar á zarzuela)
Con moito texto, picado e proxectado
Mimo técnico
Sen palabras pero naturalista
Posdramático
traxedia grega,
comedia grega de Aristófanes,
drama satírico,
comedia de maxia...
farsa,
paso e entremés
comedia de figurón (Moliere, Santiago Segura)
vaudeville
Espectáculo erótico
parodia, performance, grand- guignol, teatro de maxia, xenéros orientais (kabuki, kathakali..)
absurdo, xéneros cinematográficos (misterio, western...), xéneros Z (cosplay, manga, videoxogos, tutoriais, challenges...)
drama romántico, mojiganga...
Tableaux vivant
Rito, Festa, Cerimonia
Barriga Verde
Pódese facer con actores ou con bonecos. Imprescindible a cachaporra.
O demo está durmindo rítmicamente e con son
De súpeto érguese coma un sonámbulo: ten fame
O demo vai á cociña bailando
BV pregúntalle: "Que hora é?"
O demo dille: "A unha e dez".
BV dile: "non! É a hora de que volvas ao Inferno!" (cachaporrazo!)
O demo abre a porta ("Que demo viña buscar eu")
BV dalle unha sucesión de cachaporrazos e méteo de cabeza no Inferno. Morreu o demo, acabouse a peseta.
Kyogen
Partimos da posición básica de kyogen: pernas flexionadas, lumbago, brazos en xerras
O criado está escaqueado: lendo dentro dun armario en posición de seta
Érguese dun chimpo
Vai á cociña
O amo pregúntalle: "Que hora é?"
Con sorpresa dille: "A unha e dez".
O amo responde: "Por que non estás a traballar?!"
O criado abre a despensa e queda mirando para ela
Decátase de que esqueceu o que ia buscar ("Que raio viña buscar eu")
Teatro balinés
Catro elementos técnicos comparables aos da comedia da arte italiana. Inmportancia da columna vertebral. Dedas repichadas. Gamelan (diferenza con India)
- Agem, que é a posición de base
- Tandang, o camiñar ou a forma de trasladarse no espazo.
- Tangkis, que se refire ao cambio de postura ou de dirección: escapar do ritmo que está seguir o danzante e crear unha variación no deseño dos movementos. Procurar a variación e o contraste, ben a través dun carácter forte (keras) ou suave (manis).
- Tangkep ou expresión do actor.
Kabuki
pasarela no medio do público: hanamichi,
O home está lendo
Érguese
Vai á cociña a través do hanamichi
Aparece a súa muller-fantasma (a quen el matou) pregúntalle: "Que hora é?"
O home decátase de que son a unha e dez. A hora nefasta en que el a matou. E
Pelexan no hanamichi ata que a muller desaparece
O home abre a porta ("Que demo viña buscar eu"). Danza-canto-monólogo no que expresa o seu terror a que a muller se lle apareza de novo e acabe coa súa memoria
ÓPERA CHINESA
Haberá unha mesa cun mínimo de 4 usos diferentes (coma ponte, outeiro, etc.). Haberá mimo.
Materiais:
O mito da Lagoa da Serpe de Pena Trevinca: Dise que alí vive unha enorme serpe que nas noites de lúa chea transfigurase nunha fermosa moza que pide a canto mozo pase por alí que a desencante.
"Antígona fue condenada a muerte por querer enterrar a su hermano, abandonado al arbitrio de los perros y los cuervos por orden del rey de Tebas... Somos lo que recordamos... Todos los seres queridos que desaparecen, siguen viviendo en los relatos de quienes les sobreviven. Sin embargo, en muchas cunetas aún yacen enterrados sin identificar decenas de hombres y mujeres que fueron asesinados vilmente durante la Guerra Civil"
Kung fu Panda. Grulla mono mantis serpe tigresa oso
Danza Moderna
Se todos van descalzos ou espidos pode ser danza moderna.
Se a énfase está no traballo de chan e no torso, pode ser danza moderna.
Se so hai corpo (sen escenografías, atrezzo, etc.) pode ser D. Moderna.
Se traballan nun espazo escénico pode ser D Moderna
Danza Contemporánea
Se mesturamos técnica de ballet con técnica de danza moderna, será obvio que é contemporánea: nin é ballet, nin é Moderna.
Se ignoramos todo tipo de técnica é danza contemporánea, porque a danza moderna necesariamente ten técnica.
Se hai hibridación con artes marciais, hip-hop, texto, etc. é D. contemporánea.
Se negan o escenario tradicional (p. ex. usan muros, escaleiras, etc) é D contemporánea
Delsarte
Formular a secuencia sen palabras, so co movemento. Deberá haber:
Sucesións: como unha especie de fluido que partira de un punto central situado no torso para propagarse en ondas sucesivas a través de todo o corpo. Debe transmitir emoción. Moi usado na danza moderna.
Oposicións: Duas partes do corpos se moven ao mesmo tempo pero en dirección oposta. Expresa forza, poder físico. Moi usado no melodrama
Paralelismos: “Cando duas partes do corpo se moven ao mesmo tempo na mesma dirección”. Esta acción é unha acción débil, xa que non encontra unha oposición que a sosteña. Moi usada pola danza académica, que gosta da simetría
Dalcroze
Formular a secuencia con palabra, ritmo e movemento:
Repetición: min 2.30 Leo un libro-me levanto-vou á cociña-chaman por min- abro a neveira-xa non me acordo
Pina Bausch
Música clásica e popular
Consignas: “Animar. Quitarme as mans de encima. Bailar agarrado (dous homes). Hola señorita. Xogos sexuais. Alucinar. Noxo. Agardar a alguén. Son o teu querido tío. Por favor, léveme. Carai, mira a ese daí. Masaxe con música. O que quere, ten. Mami. Un neno orfo ten medo. É que en realidade, debería durmir máis. Preparativos para a pelexa. Exercicio sobre a prostitución, etc."
Pode haber textos.
Cunningham
Pernas orsi +torso
A musica e a danza van por separado
Mary Wigman
non música. so percusión
traballo con máscaras feitas con revistas ou folios e gomas
coros
o feo, o grotesco: expresionismo
a desesperación, a angustia fai que nos movamos. e dese movemento xurde a danza
formas e movementos non harmónicas: con aristas (the witch)
Isadora
A beleza, a harmonia (en oposición a Wigman)
a escultura grega
O movemento das ondas, dos paxaros, das nubes: a extase panteista
a paixón, a liberdade
as túnicas
Loie Fuller
efectos visuais:
grandes teas con bastóns
proxectores de cores
proxeccións de fondo
non baila
Ruth St Denis
Imitación de danzas orientais
misticismo relixioso
Ted Shawn
homosexualidade cun forte sentimento da virilidade
(village people en modo danza moderna)
orientalismo
coros de homes
Judson Dance Theater
máis performance que danza
Dióxenes na escena: acumulación como principio compositivo
REGRAS XERAIS
Haberá un narrador ou varios (un coro) que so narrarán. Pode haber músicos/música ou non.
Os performers non falarán. Terán en conta as convencións relativas a cada xénero
Haberá personaxes alegóricos
Noh
Metáforas poéticas da natureza. Estilo katas de artes marciais. Percusión extraña. Camiñan con paso curto e rápido ou con grandes alancadas de sumo, Fa-lan-moi-so-lem-ne-e-ca-bre-aaaa-do. Pon a man diante da fronte para significar o pranto.
Percusión cos pes.
A secuencia é a seguinte
Un fantasma de muller (Shite: un espírito con máscara) está lendo (fai o mimo de ler cun abano)
Érguese. O narrador rememora o seu pasado mentres ela danza
Vai á cociña co abano coma un coitelo
O Waki pregúntalle: "Que hora é?"
O Shite dille: "A hora da vinganza", e revela a súa verdadeira apariencia de demo
O Waki danza co Shite tentando calmala
O Shite abre unha porta e queda mirando para ela. Canta y danza, recordando tempos mellores, e sae de escena cando chega o abrente
Bharatanatyam
So baila unha intérprete.
A outra narra cantando.
Forma esencial: un S. triángulos
Xesto extracotiá.
Diferenciar o xeito masculino do xeito feminino. Predomina o sentimento erótico.
Mudras para cada cousa que queremos contar.
Expresividade nos ollos e na expresión facial.
Kathakali
Bailan varios intérpretes.
Forma esencial: rectángulos
Os pés apóianse na sua parte exterior.
Diferenciar o xeito masculino do xeito feminino. Predomina o masculino, con saltos vigorosos
Barroquismo no vestiario
Kabuki Ningyōburi (puppet acting)
“Aprender a Improvisar es, ante todo, aprender a escribir. Para dominar esta escritura dramática particular hay que conocer sus mecanismos" (Omar Argentino Galván)
STORY SPINE
Había unha vez___________
Que sempre______________
Ata que un día___________
E foi por iso que_________ xN
Ata que finalmente______
E desde enton_________
É a técnica que utiliza Pixar nos bocetos de guion das súas películas. Hai que manter o obxectivo e os protagonistas, dar xiros argumentais e manter as emocions do público. Neste enlace temos as 22 regras de Pixar.
Un dos trazos que diferencian aos seres humanos dos demais bichos é que somos contadores de historias. Tentamos vincular uns sucesos con outros para darlles un sentido.
A vida para o resto dos animais é un presente continuo: non hai pasado nin futuro. Pero para nos non é así. Somos conscientes de que temos unha historia detrás, e tamén nos proxectamos no futuro. E necesitamos darlle sentido a isto.
Isto é o que fundamenta o noso traballo como contadores improvisados: a certeza de que está na nosa natureza o talento e a necesidade de enlazar uns acontecementos con outros e darlles un sentido.
É algo para o que todos nos estamos dotados, e ímolo ver agora.
5 EN FILEIRA
Temos 5 narradores e cinco lugares nunha fileira onde colocarse. Cada narrador incorporase sucesivamente a un lugar do relato, e narra o que sucede nese momento.
E lembremos o que dixo Godard: "Unha historia debería ter principio, medio e final, pero non necesariamente nesa orde".
Flashback. Comezamos pola primeira escena, que é unha descrición: dun resacón, dunha velliña contando o naufraxio do Titanic, dunha charca de sangue...
Palindromo:
A secuencia ten no medio a parte na que a persoa se pregunta que raio estaba a buscar, e logo a secuencia procede de xeito inverso
Expresionista.
Relato aristotélico
Personaxes tipificados (caracterizanse polo seu papel social: o pai, o extranxeiro, o empresario, etc.)
Temas: o demoníaco, o pervertido, o sexo (como violencia e frustración), a libertade
A escuras: empregando a luz dos móbiles.
Relato non-aristotélico.
Eliximos un tema: a morte, o sexo, o amor, a guerra....
Cada actor ten a sua parte (texto, acción, performance, danza...) pensada de antemán
Incorporase nunha posición na fileira, non con intención de que teña coherencia narrativa a súa parte co resto do relato, senón para que teña coherencia rítmica ou musical.
Dadaísta.
Non aristotélico
Tomamos un tema común e antiautoritario: o ensino, a arte, o boísmo...
Buscamos perspectivas anti todo: anti-guerra, anti-burguesía, anti-nacionalista, anti-museos, anti-materialismo....
Cada actor (ou grupo de actores) pensará a sua parte de antemán.
Emprego de recursos visuais, obxectuais, de vestiario, escenográficos.
Gramelot.
O teatro parécese a unha escultura que podemos modificar (Tadeusz Kantor: "son un dadaísta que fai chorar").
A provocación pola provocación, sen implicacións políticas ou estéticas (Tzara vs. Breton)
Simbolista.
Relato aristotélico.
O misterioso. Extático. O liminal.
A luz é ambigua.
Os mortos (as almas) en escena.
A realidade é un bosque de simbolos. A Natureza comunica cousas a través de signos: o voo das aves, a forma das nubes, o fungar dos rumorosos, un corvo parece dicirnos algo, un signo nunha rocha...
Superaristotelico. Prantexamento, no e desenlace; anagnórese (por indicios, por deducción, porque o protagonista di a sua identidade, por recordos), lance patético.
Surrealista
Técnicas baseadas no azar e na improvisación
PALABRAS ENCADEADAS
En círculo. Todos cun brazo de arriba a abaixo, en movemento pendular nun tempo en común. Cando a man está arriba, alguen lanza unha palabra.No movemento seguinte, a persoa ao seu carón lanza unha palabra que asocie libremente coa anterior.
Se antes de pronunciar a palabra golpea o chan co pe, é sinal de cambio de sentido da ronda
Variante: A cada palabra, responde todo el mundo cunha soa voz, pero con asociacións diferentes: coa asociación que cada quen faga. Caótico e divertido.
PROLITOS con +- cambio
POLINOMIO con AMETRALLADORA
Futurista
Non aristotélico
Teatro sintético (de Lorca, por exemplo)
Dramas abstractos de obxectos
Impros físicas ou corais sobre a guerra (coma farían uns nenos de 5 anos). Ou sobre as máquinas, sobre a IA.
Presentando a guerra como algo heroico e divertido.
PRACTICAS
RITO
Prácticas de alegorías con coros numerados.
En grupos de tres: crear un rito (teórico) nunha sesión, e levalo a cabo na sesión seguinte. Imprescindible que sexa un rito de paso dun estatus a outro.
É importante que o rito se vaia levar a cabo, para que non se quede en puras andrómenas (parodias, ritos utópicos, etc.) Pode ser un rito, unha cerimonia ou unha festa.
PERFORMANCE
1. Prácticas cun mínimo de tres elementos. Estes tres elementos (como mínimo) deben ser materias primas como maiz, gasolina, carne crua, madeira, area... Tamén poden ser elementos da Natureza: lume, auga, terra, etc.
Combinar estes elementos co corpo humano.
2. Crear unha performance con regras. Temos o modelo de Yoko Ono ou de filosofía cotiá. Importante: o concepto.
TEATRO RELACIONAL
INTERVENCIÓN SOCIAL
A formulación destas dualidades é útil para establecer os trazos diferenciais de cada xénero.
De feito, os xéneros están presentes na nosa vida social, e hai unha retroalimentación constante entre xéneros e vida social. Boa proba disto é que na impro existen xéneros "inventados" pero moi recoñecibles para o espectador como por exemplo "á maneira de Almodovar".
Por tanto, establecer estas dualidades sirve para definir xéneros e evitar deslizamentos entre eles, ou se houber eses deslizamentos, que sexan a mantenta. E, en calquera caso, servirá para que todos os xogadores xoguen ao mesmo xogo do teatro.
A continuación vemos exemplos de estilos/xéneros en impro:
telenovela, narración erótica, poesía, ciencia ficción, comic, policial, pelicula de suspense, a la manera de almodovar, terror, tarantino, gacrcía lorca, shakespeare, chejov, melodrama, superheroes, musical, opera, infantil, marionetas, cine catastrofe, tragedia griega, cine mudo, teatro del absurdo, documental, dibujos animados, danza contemporanea.
Máis estilos en: https://improwiki.com/en/wiki/improv/genre_list
Exemplos de subestilos/subxeneros dentro dun estilo/xénero:
Estilos dentro do terror: psicolóxico – relixioso – no espazo exterior – gore – horror – Wes Craven.
...
PREGUNTA: ten sentido a clasificación xenerica clásica, tendo en conta estas novas clasificacións que son intuitivas?
STORY SPINE
Había unha vez_______Presentación
Que sempre__________Mundo ordinario
Ata que un día________Chamada á aventura
E foi por iso que______Puntos de xiro e lances patéticos
Ata que finalmente___Anagnorése
E desde enton_______Gran final
Expresionista. Relato aristotélico. Personaxes tipificados (caracterizanse polo seu papel social: o pai, o extranxeiro, o empresario, etc.). Temas: o demoníaco, o pervertido, o sexo (como violencia e frustración), a libertade. A escuras: empregando a luz dos móbiles.
Variante 2: Dadaísta. Cada actor ten a sua parte pensada de antemán.Tomamos un tema común anti todo: anti-guerra, anti-burguesía, anti-nacionalista, anti-museos, anti-materialismo.... Emprego de recursos visuais escenográficos, obxectuais, de vestiario. Gramelot. O teatro parécese a unha escultura que podemos modificar (Tadeusz Kantor: "son un dadaísta que fai chorar"). A provocación pola provocación, sen implicacións políticas ou estéticas (Tzara vs. Breton)
Variante 3: Simbolista. Relato aristotélico. O misterioso. Extático. O liminal. A luz é ambigua. Os mortos (as almas) en escena. A realidade é un bosque de simbolos. A Natureza comunicanos cousas a través de signos: o voo das aves, a forma das nubes, o fungar dos rumorosos, un corvo parece dicirnos algo, un signo nunha rocha... Ver previamente o simbolismo (que está a continuación)
Variante 4: Relato non-aristotélico. Eliximos un tema. Cada actor ten a sua parte (texto, acción, danza...) pensada de antemán, e incorporase nunha posición, non con intención de que teña coherencia a súa parte co resto do relato, senón para que teña coherencia rítmica ou musical.
Títeres
Máscara, mimo, impro
T.6 Obxectos, Arte, Filosofía
T.5 Autómatas e mecanismos
T.4 Técnicas Títeres
T3. Barriga Verde e Galicia
T2. Títeres Orientais
T1.Intro a títeres e obxectos
Espectáculos musicais
1. Cabaret e Variedades
Apropósito
Burlesque
Cabaret Paris-Berlin
2. Teatro e Música
3. T. M. Americano
4. T. M. Británico
5. T.M. España
Opera
1 Concepto e orixes
2 Xéneros fronteirizos
3 S. XVIII Erotismo
4 S. XIX Romanticismo e Nacionalismo
5 S. XX Ópera expresionista
6 Opereta
Arquetipos2
Arquetipos1
Arquetipos3
Circo
Historia do Circo (prezi)
Historia do Circo
Circo en Galicia
Clown vs. Bufón
Clown
Bufón
Novacarne e filosofía
Adestramento de Bufón
Actor=Bufón
Transgresión e política
Post-humor
Ilusionismo
Oralidade, Espectáculos da
Panorama dos E. da O.
Narración Oral
Teatro de rua
Teatro Oriental
Rito, festa, cerimonia
1. T.O. Trazos Comúns
2. T.O. India
3. T.O. Bali
4. T.O. Xapón
5. T.O. China
6. Inf. en T. Europeo
Artes do movemento
Danza
1.Danza: concepto e historia
2.Danza Moderna
3.Danza Contemporánea
Bibliografia danza
Digital Performance
Espectáculo politico
Teatro Aplicado
https://culturagalega.gal/bd/documentos/20061025labou-grimorio.pdf
Tableaux Vivant
Técnicas de impro: Flashforward, so tempos verbais, so descrición, "non foi así", "isto é así porque", analepsis, etc.
Zoom: "vemos un home lendo, e se nos achegamos ao libro vemos que está a ler unha parte na que ese home se levanta e de camiño á cociña pasa ao lado dun cadro no que vemos ..." Pódese facer primeiro narrado e despois de xeito dramatizado.
...
5 en fila
PROL
Viewpoints
NA WEB:
TER VIDEOS DE REFERENCIA DE CADA XÉNERO
ELS DE SGCION DE CADA XÉNERO (ver carpeta xeneros no meu ordenador): no sainete a roupa e vida cotiá costumista working class, o mundo choni, as viviendas populares, os patios de veciños, a copla e as cancións de zarzuela, a fala como unha metralleta
Xéneros a desenvolver:
farsa, sainete (paso e entremés), comedia de figurón (Moliere, Santiago Segura), drama, melodrama, medieval (alegórico, misterio...)
Xéneros e técnicas xa dados nesta web: clown, bufón, impro, máscara, obxectos, títeres, musical (ópera, vaudeville, etc.), oralidade (stand up, poesía, etc.), erótico, parodia, posdrama, performance, grand- guignol, teatro de maxia, xenéros orientais (kabuki, kathakali..)
Xéneros que xa coñece o alumnado da ESAD: traxedia, drama satírico, absurdo, xéneros cinematográficos (misterio, western...), xéneros Z (cosplay, manga, videoxogos, tutoriais, challenges...)
Outros xéneros (ver xéneros século XIX): drama romántico, mojiganga...
PRÁCTICA
1º LECTURAS SENTADOS: entender e coller o ritmo e o pulso
2º IMPRO
Falar de géneros é reivindicar que o que mais importa é a qualidade do tecido. Nom é casual que o tecnicismo teatral “género” seja um empréstito de xíria profisional das costureiras. Elas sabem de que falam quando dim tergal, lá, veludo, viscosa, seda, tafetán, linho, franela, tweed, rayon, lycra... e também sabem para que fins e correcto utilizar cada um destes géneros, que temperatura, que estaçom, que ocassiom social.
Antigamente havia pouca variedade, um tecido para as ocassions solenes chamado tragédia e outro para as festas e celebraçons que lhe chamavam comédia.
O binómio “sério” (tragédia-melodrama) pretende emocionar e comover, e apela á nossa área irracional.
O binómio “divertido” (comédia-farça) pretende fazer rir e retar á inteligéncia, e, apela á área mais política do nosso cerebro.
O drama é o género teatral menos “comentado”, menos “intencionado”, onde menos se ve (ainda que existe) a intençom dos autores. [É o máis naturalista, máis "obxectivo"]
Á hora de pôr-em-cena umha peça, compre saber qual é o seu objectivo, porque dirigir nom é outra cousa que caminhar para um lugar concreto.
É erro comúm de principiante sair a chorar para um assunto sério e a rir para um assunto cómico. Nom é recomendável porque o público que quer sofrer ou esmendrelhar-se nom gosta de ver, como no palco o artista ao que ele lhe paga o salario, se lhe adiantou no desfrute de qualquer de esses deliciosos sentimentos. Exemplificarei estes dous nefandos erros (de direcçom) com duas citaçons de autoridades na matéria:
Dirigindo Luis Escobar o teatro Eslava decidiu (ninguém é perfeito) escolher “Yerma” a soporífera e travestida tragédia (ou melodrama?) de Federico García. Na primeira leitura, Aurora Bautista –que interpretava a Yerma- dixo “¡Juan!”. A intençom era acordar ao marido, que dormia, mas a actriz ouveou o simple texto tam desgarradoramente que semelhava que lhe estavam a tirar o coiro. Luis Escobar ergueua vista e dixo “Aurorita, hija, que todavía no ha pasado nada”.
O outro exemplo, no mundo da comedia, deu-se na taberna dumha vila costeira. Numha rolda de contos humorísticos, um cliente, depois da sua primeira frase, começou a escacharrar-se de riso fazendo icompreensível o relato. Francisco, o taberneiro, anoxado, desautorizou-no com umha frase lapidar: “Se nom sabes ser um home sério, como queres contar un chiste”.
Estes dous exemplos mostram defectos como a redundáncia e a anticipaçom, mas, com tudo nom som os erros mais graves que nos podem atacar. O erro mais temível de todos e enganar-se de género, ser grave numha comédia, ou practicar gags farsescos num drama. Na actualidade o perigo de incorrer em enganos genéricos aumentou, por terem aumentado as categorías de géneros comunmente admitidas. A diversificaçom dos públicos, as mudanças vertiginosas da sociedade que devemos reflectir desde a cena e o império da moda como mecanismo de renovar as espectativas do mercado (mudar tudo para que nada mude), fixeram que a nómina de géneros se extenda até o infinito: drama sentimental, budy-play, grotesco, alta comédia, tragi-comedia, comedia negra, road- movie, comedia lacrimogena, drama carcelario, epopeya de fugas, bélico, time-plays, misterio, thriller, terror romántico, farça grotesca, cabaret literario, vaudeville, grand- guignol, épica-perralheira, absurdo, drama fantástico, tragedia urbana, sainete...chegando a géneros recén batizados polos directores como comitragédia, road-movie clownesca, bagatela existencialista, humorada conceptual costumista, e chegando a identificar con género certos riscos estilísticos de algúm artista em particular. Assim, ouvimos falar de Felliniano, buñueliano, almodoraviano, kafkiano...
Esta indefinida empanada conceptual procede de mixturar cumha legítima sub-divissom de géneros com estilos, assuntos, motivos, tramas, fábulas, tradiçons dramáticas, e experiências individuais; compre distinguir em este caixom de xastre, com paciencia, porqué moitas das sutis diferencias som importantes, conhecé- las pode-nos ajudar a dar com o tom adequado.
Vou pôr um exemplo extraido dumha peça moderna, onde um excelente texto se vê estragado por umha miopia do director ao identificar a sua textura, quer dizer o seu género. Busquei o exemplo no cinema, em primeiro lugar porque é legitimamente dramático; e em segundo lugar, por eficácia didáctica: os alunos de teatro nom tenhem costume de lêr peças dramáticas, mas compensam essa caréncia indo muito ao cinema.
Aquí vam dous conselhos: Ler atentamente e de vagar e conversar com o autor, ainda que ja morrera.