"Operetta" é o diminutivo italiano de ópera e utilizouse orixinalmente para describir unha obra máis curta e menos ambiciosa que unha ópera. É máis lixeira que a ópera en canto á súa música, tamaño da orquestra e duración da obra. O carácter é as veces divertido, ás veces tamén satírico, e no caso da opereta vienesa é sentimental e romántico. 

Supuxo unha alternativa accesible á ópera, non tanto para un publico popular como para un publico variado. Nace a mediados do século XIX en París, e desenvolveranse moitos estilos nacionais de opereta, dos que os máis significativos son a de Viena e a de Londres. A composición de operetas desaparece na década de 1930, dando paso ao teatro musical moderno.

Jacques Offenbach foi quen acuñou o termo “opereta” en 1856 e foi imitado por Johann Strauss fillo, Arthur Sullivan e Franz Lehár, entre outros. Offenbach dicía que pretendía “remediar a estupidez da vida, darlle respiro á razón y estimular a actividade mental”. 

Ten trazos comúns coa ópera buffa francesa (a orixe da opereta reside en que Offenbach non foi admitido como compositor de opera buffa, e creou o seu propio estilo estreando as suas pezas no seu propio teatro), e coas obras de teatro musical de Jerome Kern, Richard Rodgers e Stephen Sondheim. 

Tamén ten trazos comúns coa ballad opera, coa zarzuela (Doña Francisquita, La Corte del Faraón...), co singspiel, coa commedia dellàrte e co vodevil. En relación á opera comique, o adxectivo "comique" resultaba enganoso, xa que, por exemplo o dramón Carmen de Bizet (1875) é a opera comique por excelencia. O que sucedeu na época é que o termo comique estaba a designar un tipo de pezas cuxo ámbito era a vida cotiá, e no que se combinaba o cómico e o tráxico, coma en Shakespeare. De maneira que a operetta veu encher unha necesidade de óperas curtas e lixeiras.

Costa de diálogos falados, cancións e bailes como o rigodón, o cancan ou o vals.

Os franceses entenden opereta por extensión, sendo un termo que inclúe prácticamente todo o teatro musical que se crea a partir de finais do século XIX: desde a zarzuela ou as follies de Ziegfield ata musicais como Hair ou Xesucristo Superstar.

É característico do teatro musical de Gilbert & Sullivan, o desenfado con que se burla das tradicions ancestrais. O seu primeiro grande éxito, "HMS Pinafore", era unha sátira dos costumes da mariña real, cunha serie de disparatados equívocos encol de bebes cambiados no berce, idilios a piques de frustrarse y gran alegría xeral cando todo ese mundo "patas arriba", sea arranxa.

Gilbert era colérico, puritano,  ordenado. Sullivan era irónico, derrochador, libertino. O único punto en común era que ambos procuraban a excelencia.

Tras do fracaso, en 1891, da ópera "Ivanhoe", Sullivan foise a vivir a Montecarlo, entregado á libertinaxe, o xogo e a morfina. De volta a Londres, morreu en 1900. Desde 1890, Gilbert retirárase para vivir na aldea.